Bakteryjna plamistość liści truskawek – objawy i zwalczanie

Bakteryjna plamistość liści truskawek to choroba wywoływana przez bakterie Pseudomonas syringae pv. syringae, które infekują liście, ogonki liściowe i kwiatostany. Powoduje powstawanie plam, martwiczych obszarów oraz osłabienie rośliny, co prowadzi do spadku plonów i jakości owoców.
Choroba rozwija się szczególnie intensywnie w warunkach wysokiej wilgotności oraz umiarkowanych temperatur. W tym artykule przedstawimy objawy, cykl rozwojowy oraz skuteczne metody zapobiegania i zwalczania bakteryjnej plamistości liści truskawek.
Czym jest bakteryjna plamistość liści truskawek?
Bakteryjna plamistość liści to choroba wywołana przez bakterie Pseudomonas syringae pv. syringae, które infekują rośliny, powodując powstawanie nekrotycznych plam na liściach oraz ich przedwczesne zamieranie.
Patogen przenosi się głównie poprzez krople deszczu, wiatr oraz narzędzia ogrodnicze, a jego rozwój jest szczególnie intensywny w wilgotnych warunkach.
Cykl rozwojowy Pseudomonas syringae pv. syringae
Bakterie Pseudomonas syringae pv. syringae zimują na resztkach roślinnych oraz w glebie. Ich rozwój i infekcja przebiegają według następującego schematu:
- Przetrwanie w glebie i resztkach roślinnych – bakterie mogą przeżyć zimę na liściach, w glebie oraz na chwastach.
- Rozprzestrzenianie się przez wodę i wiatr – bakterie przenoszone są przez deszcz, krople wody oraz kontakt między roślinami.
- Infekcja przez aparaty szparkowe i rany – bakterie wnikają do tkanek przez naturalne otwory lub uszkodzenia mechaniczne.
- Namnażanie się w tkankach roślinnych – prowadzi do pojawienia się nekrotycznych plam i obumierania liści.
- Produkcja nowych bakterii – infekcja rozprzestrzenia się na kolejne części plantacji.
Objawy bakteryjnej plamistości liści na truskawkach
Objawy choroby pojawiają się stopniowo i obejmują:
- Małe, wodniste plamy na liściach, które stopniowo ciemnieją i zamieniają się w martwicze obszary.
- Brunatne plamy na ogonkach liściowych, prowadzące do ich osłabienia i pękania.
- Zamieranie kwiatów, szczególnie w warunkach wysokiej wilgotności.
- Pęknięcia i nekroza tkanek, które mogą prowadzić do zamierania całych roślin.
- Ciemne, nieregularne zmiany na owocach, obniżające ich jakość handlową.
Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby
Do czynników, które zwiększają ryzyko infekcji bakteryjną plamistością liści truskawek, należą:
- Wysoka wilgotność powietrza – choroba rozwija się szczególnie po długotrwałych opadach.
- Temperatury w zakresie 10–25°C, optymalne dla namnażania się bakterii.
- Brak przewiewu między roślinami, powodujący zatrzymanie wilgoci.
- Obecność zakażonych resztek roślinnych, które stanowią źródło infekcji.
- Stosowanie skażonych narzędzi i wody do podlewania, przenoszących bakterie.
Metody zapobiegania bakteryjnej plamistości liści
Aby ograniczyć ryzyko infekcji, warto stosować następujące praktyki:
- Zachowanie odpowiednich odstępów między roślinami, aby poprawić cyrkulację powietrza.
- Regularne usuwanie porażonych liści, co zmniejsza ilość źródeł infekcji.
- Unikanie podlewania nad głową, aby ograniczyć wilgotność liści.
- Stosowanie zmianowania upraw, aby ograniczyć kumulację patogenu w glebie.
- Dezynfekcja narzędzi ogrodniczych, aby uniknąć przenoszenia bakterii.
Ochrona chemiczna
W przypadku wysokiego ryzyka infekcji można stosować środki ochrony roślin, które ograniczają rozwój bakterii. Najczęściej stosowane preparaty zawierają:
- Miedź – działa antybakteryjnie i ogranicza rozwój patogenu.
- Antybiotyki roślinne, które hamują namnażanie bakterii.
- Preparaty na bazie siarki, wspomagające ochronę przed infekcjami bakteryjnymi.
Opryski powinny być wykonywane zgodnie z zaleceniami producenta, najlepiej po intensywnych opadach deszczu.
Zwalczanie biologiczne
Alternatywą dla chemicznych środków ochrony są metody biologiczne, takie jak:
- Stosowanie bakterii antagonistycznych, np. Bacillus subtilis, które konkurują z Pseudomonas syringae.
- Wprowadzenie pożytecznych mikroorganizmów, które poprawiają zdrowotność gleby i ograniczają rozwój patogenu.
- Stosowanie biopreparatów zawierających mikroorganizmy o działaniu antybakteryjnym.
Znaczenie monitorowania plantacji
Regularne sprawdzanie plantacji pozwala na szybkie wykrycie pierwszych objawów choroby i wdrożenie odpowiednich działań ochronnych. Zaleca się kontrolowanie liści szczególnie po deszczowych okresach.
Porażone rośliny należy natychmiast usuwać, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się patogenu.
Podsumowanie
Bakteryjna plamistość liści truskawek to groźna choroba, która może prowadzić do osłabienia roślin i obniżenia plonów. Skuteczna ochrona obejmuje profilaktykę, monitorowanie plantacji oraz stosowanie odpowiednich metod ochrony roślin.
Dobrze przewietrzone plantacje, odpowiednie nawadnianie oraz stosowanie odmian odpornych to kluczowe działania, które pomagają ograniczyć rozwój patogenu.