Zgorzel siewek truskawek to jedna z najgroźniejszych chorób młodych roślin, wywoływana przez Rhizoctonia solani i Pythium spp.. Atakuje korzenie oraz szyjkę korzeniową siewek, powodując ich zamieranie na wczesnym etapie wzrostu.
Infekcja rozwija się szczególnie w warunkach wysokiej wilgotności i nieodpowiedniego drenażu gleby. W tym artykule przedstawimy metody rozpoznawania objawów zgorzeli siewek oraz skuteczne sposoby jej zapobiegania i zwalczania.
Czym jest zgorzel siewek truskawek?
Zgorzel siewek to choroba grzybowa, która powoduje zamieranie młodych roślin jeszcze przed wschodami lub w ich wczesnej fazie wzrostu. Patogeny atakują tkanki roślin, prowadząc do ich gnicia i zahamowania rozwoju systemu korzeniowego.
Choroba może występować w dwóch formach:
Przedwschodowa zgorzel siewek – nasiona nie kiełkują lub obumierają tuż po rozpoczęciu wzrostu.
Powiata zgorzel siewek – młode siewki zaczynają rosnąć, ale szybko więdną i gniją.
Cykl rozwojowy Rhizoctonia solani i Pythium spp.
Rhizoctonia solani i Pythium spp. zimują w glebie w postaci grzybni oraz zarodników przetrwalnikowych. W sprzyjających warunkach zarodniki kiełkują i infekują młode rośliny.
Główne etapy cyklu choroby:
Przetrwanie w glebie – patogeny utrzymują się w resztkach roślinnych i w glebie przez długie lata.
Infekcja korzeni i szyjki korzeniowej – grzyby wnikają do tkanki roślinnej, powodując jej gnicie.
Rozprzestrzenianie się w wilgotnych warunkach – infekcja szybko obejmuje kolejne siewki, prowadząc do masowego zamierania roślin.
Objawy zgorzeli siewek na truskawkach
Objawy choroby zależą od fazy rozwoju rośliny, jednak najczęściej występują:
Brak wschodów nasion, mimo odpowiednich warunków wzrostu.
Brązowe, wodniste plamy na szyjce korzeniowej, które szybko prowadzą do gnicia.
Więdnięcie siewek, mimo odpowiedniego nawodnienia.
Ciemnienie i zamieranie młodych korzeni, co utrudnia pobieranie składników odżywczych.
Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby
Do najważniejszych czynników zwiększających ryzyko infekcji zgorzelą siewek należą:
Temperatura w zakresie 15–25°C, optymalna dla grzybów Rhizoctonia solani i Pythium spp.
Zbyt gęste siewy, które ograniczają dostęp powietrza do systemu korzeniowego.
Brak dezynfekcji podłoża i narzędzi, co może prowadzić do przenoszenia zarodników grzybów.
Metody zapobiegania zgorzeli siewek
Aby ograniczyć ryzyko infekcji, należy przestrzegać kilku kluczowych zasad:
Unikanie nadmiernego podlewania, szczególnie w początkowej fazie wzrostu roślin.
Zapewnienie dobrego drenażu gleby, aby uniknąć stagnacji wody.
Zachowanie odpowiedniej odległości między roślinami, co poprawia cyrkulację powietrza.
Stosowanie zdrowego materiału siewnego, wolnego od patogenów.
Regularne usuwanie resztek roślinnych, aby ograniczyć źródła infekcji.
Ochrona chemiczna
W przypadku wysokiego ryzyka infekcji można stosować środki ochrony roślin, które ograniczają rozwój patogenów w glebie.
Zalecane fungicydy należy aplikować:
Przed siewem, aby zabezpieczyć podłoże przed infekcją.
Po wykiełkowaniu roślin, jeśli warunki są sprzyjające dla rozwoju choroby.
Przy pierwszych objawach infekcji, aby zahamować rozprzestrzenianie się choroby.
Zwalczanie biologiczne
Alternatywą dla chemicznych środków ochrony są metody biologiczne, takie jak:
Wprowadzenie antagonistycznych mikroorganizmów, np. Trichoderma spp., które ograniczają rozwój patogenów.
Stosowanie wyciągów roślinnych o działaniu grzybobójczym.
Dodawanie do gleby materii organicznej, co poprawia zdrowotność podłoża i ogranicza rozwój chorobotwórczych grzybów.
Znaczenie monitorowania plantacji
Regularna kontrola plantacji pozwala na szybkie wykrycie pierwszych objawów choroby i wdrożenie odpowiednich działań ochronnych. Zaleca się monitorowanie szczególnie w pierwszych tygodniach wzrostu roślin.
Porażone siewki należy natychmiast usuwać, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się infekcji.
Podsumowanie
Zgorzel siewek truskawek to poważna choroba, która może prowadzić do masowego zamierania młodych roślin. Skuteczna ochrona obejmuje profilaktykę, monitorowanie plantacji oraz stosowanie odpowiednich metod ochrony roślin.
Dobrze przepuszczalne podłoże, umiarkowane podlewanie oraz stosowanie zdrowego materiału siewnego to kluczowe działania, które pomagają ograniczyć rozwój patogenu.
FAQ
1. Czy zgorzel siewek atakuje tylko truskawki? Nie, choroba może atakować także inne gatunki roślin uprawnych.
2. Jakie warunki sprzyjają infekcji? Wilgotna gleba i umiarkowane temperatury (15–25°C).
3. Czy można całkowicie wyeliminować Rhizoctonia solani i Pythium spp.? Nie, ale można skutecznie ograniczyć ich rozwój poprzez odpowiednie zabiegi.
4. Jakie są najlepsze metody zapobiegania? Dobra cyrkulacja powietrza, umiarkowane podlewanie i stosowanie zdrowego materiału siewnego.
5. Czy fungicydy są skuteczne? Tak, ale powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami producenta.
Cześć, nazywam się Tadeusz i uwielbiam pracę w ogrodzie. Na tym blogu dzielę się wiedzą o tym, jak uprawiać truskawki, by były zdrowe i plonowały obficie. Sprawdź moje sposoby na skuteczną uprawę truskawek! Więcej o mnie tutaj.
